Klejenie na gorąco to metoda szeroko stosowana w przemyśle i rzemiośle ze względu na wygodę użytkowania oraz szybki czas wiązania. Klej na gorąco, inaczej termotopliwy (hot-melt adhesive, HMA) dzięki swojej wszechstronności stosowany jest w wielu branżach, od rzemiosła i prac hobbystycznych po przemysł opakowaniowy, meblarski, tapicerski i elektroniczny. Co warto o nich wiedzieć i jaki klej wybrać do użytku domowego i warsztatowego?
Jak działa klej na gorąco? Jak sama nazwa wskazuje jest to produkt, który w temperaturze pokojowej pozostaje w stanie stałym, a po podgrzaniu topnieje i przybiera półpłynną, gęstą postać. Stygnąca spoina szybko twardnieje i tworzy trwałe połączenie między klejonymi elementami.
Co można zrobić z kleju na gorąco? Sztyfty do pistoletów są szeroko stosowane w użytku domowym, prze hobbystów i majsterkowiczów. Przydatne w domu i warsztacie gorące kleje doskonale sprawdzają się w:
Co ciekawe, można używać kleju na gorąco także na powierzchniach metalowych, pod warunkiem wcześniejszego ich podgrzania, które poprawi przyczepność kleju.
W przemyśle stosuje się kleje termotopliwe różniące się składem chemicznym, właściwościami i przeznaczeniem. Są cenione ze względu na szybkość działania oraz brak konieczności stosowania rozpuszczalników. Najczęściej wykorzystuje się je w:
Wśród stosowanych w przemyśle klejów termotopliwych jednym z najbardziej cenionych jest klej EVA (Ethylene Vinyl Acetate), o dobrej przyczepności i elastyczności. Znajduje zastosowanie w pakowaniu, przemyśle drzewnym oraz introligatorstwie.
Kleje na gorąco są wystarczająco mocne do zastosowań domowych oraz do ściśle określonych aplikacji przemysłowych, ale ich trwałość zależy od rodzaju użytego kleju, podłoża oraz warunków otoczenia. W zakresie umiarkowanych temperatur tworzą silne połączenia, które mogą osłabiać się pod wpływem gorąca lub dużych obciążeń mechanicznych.
Dzięki swej konsystencji kleje termotopliwe dobrze nadają się do podłoży porowatych, które czasem trudniej połączyć za pomocą innych systemów klejenia. Na pewno nie sprawdzają się na powierzchniach betonowych i gipsowych, ponieważ te materiały mają niską adhezję do termoplastycznych spoiw i utrudniają prawidłowe przyleganie spoiwa. Zatem czy klej na gorąco jest mocny? Wszystko zależy od wyboru kleju do konkretnego zastosowania, a także tego, co rozumiemy przez trwałe łączenie i czy klejone elementy są prawidłowo przygotowane.
Kleje powstają na bazie polimerów termoplastycznych, dlatego też można je wielokrotnie ogrzewać i ochładzać. Większość klejów termotopliwych utwardzalnych posiada wysoką wytrzymałość połączenia i wytrzymałość kohezyjną. Z czasem jednak klej na gorąco poddawany wysokim temperaturom może utracić swoje właściwości spajające.
A jak wygląda zależność klej na gorąco a mróz? W niższych temperaturach maleje elastyczność spoiwa, więc połączenie może stać się bardziej kruche i mniej trwałe, zwłaszcza poniżej -10°C. Klej może pękać w miejscach spoiny, choć to również zależy od metody klejenia i zastosowanego produktu.
Aplikacja kleju na gorąco jest stosunkowo precyzyjna, jednak w przypadku bardzo drobnych elementów może sprawiać pewne trudności. W sytuacjach wymagających wyjątkowej dokładności nietrudno o niezamierzone zabrudzenia. Jak usunąć klej na gorąco z drewna i innych powierzchni?
Jednym z najlepszych sposobów na usunięcie nadmiaru kleju termotopliwego jest użycie tzw. debondera, który rozpuszcza resztki w kilka sekund i ułatwia oczyszczenie powierzchni. W przypadku, gdy klej rozleje się na stole lub blacie roboczym, najpierw należy poczekać, aż ostygnie, a następnie zeskrobać go delikatnie, np. plastikową szpatułką.
Kleje na gorąco poliolefinowe (metalocenowe) mają wyższą odporność na wodę i temperaturę, ale ich właściwości też mają swoje ograniczenia. Długotrwały kontakt z wodą może osłabić połączenie. Jeśli chodzi o podwyższone ciepło, kleje te wytrzymują temperatury do około 90-120°C. Zatem sprawdzają się w warunkach o umiarkowanej wilgotności i temperaturze, ale do ekstremalnych sytuacji lepszym wyborem będą kleje o właściwościach wodoodpornych i termoodpornych.
